27 Kasim 380-381 arasinda Istanbul, 382-384 arasinda Nazianzos piskoposu olan aziz 329 veya 330′da Nazianzos yakininda Arianzos’da (Gelveri yakini) dogmus, 390 yilinda dogdugu yerde ölmüstür. Bayram günü 25 Ocak’tir. Kappadokya’li kilise babalarindan olan Gregorius Büyük Basileios’un yakin arkadasidir. Kayseri ve Atina’da birlikte olmuslardir. Basileios gibi egitimini tamamladiktan sonra manastir yasamina giren Gregorius’un ayni adi tasiyan babasi da Nazianzos piskoposudur ve Gregorius babasinin ölümüne yani 374 yilina kadar ona asistanlik yapmistir.
379′da Istanbul’a gelir ve piskopos olarak atanir. 381 Istanbul konsilinde görevinden ayrilarak evine döner, son yillarini yazarak inzivada geçirir. Gregorius çok sayida eser vermis bir yazardir, 254 epigram içeren Yunan Antolojisini 8 kitapta toplamis, arkadaslari Basileios ve Nyssa’li Gregorius gibi siirler, söylevler ve bir çok mektup yazmistir. Mektuplarinin arasinda dini mektuplar olarak bilinen Apollinaris’in hiristiyan inançlarina aykiri düsünceleri hakkindaki sözleri de bulunur.
Paphlagonyali Niketas David
Homilyesi (vaazlari); özel bayramlar üzerine uyarilari, aile ve arkadaslar için cenaze söylevleri, din adamlarinin görevleri ve sorumluluklari üzerine risaleler, dogmatik münakasalar için baskentteki meraka karsi elestirileri ve Imparator Julian’in ölümünün iki ayrintili açiklamasini içerir. Yasam öyküsü 7.yy.’da Rahip Gregorius ve Paphlagonyali Niketas David tarafindan yazilmistir (Baldwin-Kazhdan-Nelson-Sevcenko 1991: 880).
Gregorius’un fikirleri kisisel ve ferdidir; mesela hiç evlenmemistir, çocugu yoktur, ahlaki siirlerinin biri bir damadin zamansiz ölümü ve ailesinin acisina agittir (Baldwin-Kazhdan-Nelson-Sevcenko 1991: 881).
Nazianzos’lu Gregorius Homilye’sinin resimli iki kopyasindan biri 11.yy.’a ait Paris gr.510 no.lu yazma, digeri 12.yy. ortasina tarihlenen Sinai gr.339 no.lu yazmadir (Baldwin-Kazhdan-Nelson-Sevcenko 1991: 881).
En önemli üç kilise babasindan biri olan Gregorius kilise apsislerinde Ioannes Khrysostomos ve Büyük Basileios’un yaninda tasvir edilir. Ayird edici özellikleri saçsiz basi, saglikli yüzü ve köseli sakalidir . Homilyesinin kopyalarinda yazar Gregorius masasinda otururken bir Incilci gibi tasvir edilmistir (Baldwin-Kazhdan-Nelson-Sevcenko 1991: 881).
Read More about Aziz (Büyük) Basileios
