Vaftiz adi Leo olan aziz, Menderes Magnesiasi yakininda dogmus, 7 Kasim 1053′de Galesios daginda (Efes-Alamandag) ölmüstür. Köylü bir ailenin çocugu olan Lazarus temel egitimini tamamladiktan sonra Antalya’da ve daha sonra Filistin’de Aziz Sabas Manastiri’nda kalmistir. Döndükten sonra Efes yakininda Galesios daginda üç manastir kurmus ve sütun üzerinde yasamini devam ettirmis yani stilit olmustur. Cemaatinin temeli tek basina yasam prensibiydi. Lazarus’un ögrencilerinden kellarites Gregorius’un kaydettigi biyografisinde; bir kaç doga üstü mucize vardir buna karsin günlük yasamin detaylarina ait bir çok zengin küçük hikaye içerir (Kazhdan 1991: 1198).
Aziz I. Athanasios
Ekim 1289-Ekim 1293 ve Haziran 1303-Eylül 1309 arasinda iki kez Istanbul patrigi olan Athanasios azizlik derecesine ulasmistir. Yaklasik 1235 yilinda Edirne’de dogan aziz, 1315 civarinda Istanbul’da ölmüstür. Bayram günü 28 Ekim’dir. Genç Athanasios münzevi bir kesis olarak bir manastirdan digerine gitmis, Athos’un kutsal daglarinda, Auxentios (Istanbul), Latros (MIlet), Galesios (Efes) ve Ganos’da (Trakya) ikamet etmis ve kutsal topraklara hac ziyareti yapmistir. 1282′den kisa bir zaman sonra imparator II.Andronikos, Athanasios’u Istanbul’un Xerolophos tepesindeki bir manastira yerlestirmis ve daha sonra patrik ilan etmistir.
Ancak bu ilk patrikliginden, kati manastir disiplininde tercih edilmeyen görüsleri nedeniyle azledilmistir. 10 yil sonra tekrar patriklik tahtina dönen Athanasios yeniden bu görevden alinmistir. Athanasios’un rehberliginde, 1304′de sinod yeni bir kanun çikarmis, 1306′da imparator tarafindan onaylanmistir. Haksizliklarin giderilmesi ve ahlaki degerlerin yükseltilmesini amaçlayan bu düzenlemeler: miras, mal-mülk gibi hukuki konulari, hamamlarin ve eglence yerlerinin açilis saatlerini, fuhus ve zina ile ilgili konulari içermektedir.
Fakirlerin sikintilarini hafifletmeye çalismis ve yiyecek-giyecek dagitimini idare etmistir. Istanbul’da hububat fiyatlarinin ve eksiklerin tamamlanmasini kontrol edecek görevlileri atamistir. Bu zaman içinde imparatorun dikkatini çekerek onu etkilemis ve isteklerini kabul ettirmistir. Ölümünden sonra yerel kültü gelismis, popülaritesi artmis ve mezarinda bir çok mucizenin gerçeklestigine inanilmistir. 1368′den önce kutsalligi kabul edilmistir. Joseph Kalothetos ve Studite Theoktistos tarafindan yazilmis iki Vitasi bulunmaktadir (Talbot 1991: 218-219).
Aziz Phokas
Aziz Phokas’in bayram günleri 21-22 Eylül ve 22-23 Temmuz’dur. Kültü Amasya’li Asterios tarafindan ilan edilmistir. Onun anlatimina göre Phokas, Sinop’ta bahçivandir (Kazhdan-Sevcenko 1991: 1666). Hiristiyan oldugunu ilan ettikten sonra kendi mezarini kazmis ve basi kesilerek öldürülmüstür. Asterios Phokas’in martir oldugu dönemi açiklamaz. Bir baska hikayeye göre; Herakleia Pontike’de “çok asil” bir gemi yapimcisinin ogludur. Phokas cinleri kovmus ve mucizeler göstermistir; özellikle gemilerin koruyucusudur (Asterios bu isi de bahçivan Phokas’a atfeder). Makedonya’dan gelen bir gemi Pontos kiyilari yakininda batma tehlikesi ile karsilastiginda, Phokas küçük bir tekneye binerek gemiye yaklasir ve üzerindeki giysiyi firlattiginda firtina aniden durur (Kazhdan-Sevcenko 1991: 1667).
Simeon Metaphrates’in Menologyasi’nda piskopos olarak tasvir edilmistir, II.Basileios’un Menologyasi’nda ise bassiz bir piskopostur ve arkada kalintilari bir atesle aydinlanmaktadir. Phokas 22 Temmuz’da bahçivan olarak anilmasina ragmen, fildisi eserlerde ve anitsal resimlerde piskopos kimligi daha baskindir (Kazhdan-Sevcenko 1991: 1667).
Read More about Aziz (Genç) Basileios
